منابع المپیاد زیست شناسی
برای خواندن از هر موقعی که بخواهید می توانید شروع کنید. هر چه به زمان امتحان مرحله اول نزدیک تر شروع کنید به تلاش بیشتری نیاز دارید و کتاب های زیادی را نمی توانید بخوانید. پس هر چه زودتر بهتر است. البته برای موفقیت در المپیاد زیست شناسی برنامه ریزی دقیق از دوره راهنمایی لازم است و یا حداقل از سال اول دبیرستان. در این مدت دانش آموز مفاهیم پایه زیست شناسی که در کتاب های درسی سال اول کمتر اشاره شده است را مطالعه نماید.
اولویت خواندن کتاب ها با هم متفاوت است:
کتاب های که لازم است دانش آموز حتما آن ها را مطالعه کند:
کتاب های درسی (سال دوم، سوم و پیش دانشگاهی·
کتابی برای ژنتیک (مبانی و مسائل ژنتیک استانسفیلد و یا ژنتیک از دیدگاه حل مسأله نوشته آقای ساسان امینی)
کتاب بیوشیمی (لنینجر، هارپر و یا استرایر که لنینجر بهترین است
کتاب مولکولی (بهترین انتخاب که مقرون به صرفه نیز هست اواخر لنینجر است و همچنین می شود از واتسون استفاده کرد)
کتاب اکولوژی (مقدمه ای بر اکولوژی رفتار کربز و دیوی
کتاب فیزیولوژی پزشکی(گایتون
کتاب سلولی (آلبرتس—البته از زبان انگلیسی·
زیست شناسی گیاهی
کتاب هایی که در صورت وقت داشتن مطالعه گردد :· 2
کتاب مرجع زیست شناسی کمپبل که می شود به همراه با کتاب درسی خواند
کتاب جانوری فیزیولوژی بِرن و لِوی
زیست شناسی گیاهی تایز و زایگر فصل فتوسنتز
چه فصل هایی از کتاب ها بیشتر مطالعه گردد:
مبحث موضوع مورد نظر
ژنتیک و اکولوژی تمام کتاب
بیوشیمی
ساختار (pH،pK،اسید آمینه،ساختار پروتئین،آنزیم،کربوهیدرات،لیپید و ...) و متابولیسم (اصول بیو انرژتیک، گلیکولیز،فتوسنتز،کاتابولیسم،متا اکسیداسیون،زنجیره انتقال الکترون،چرخه اسید سیتریک و ...)مولکولینوکلئوتیدها و اسید های نوکلئیک، نوترکیبی،سازماندهی DNA در سلول (ابرفنر)،متابولیسم DNA و RNA و بیان ژن و تنظیم آنسلولیSignaling, Sorting, Cell Cycle ,Membrane
فیزیولوژی گیاهی رست
9 فصل اول
فیزیولوژی گیاهی تایز و زایگر
فتوسنتز
فیزیولوژی پزشکی
گایتون غشا، عصب، عضله، قلب و تنفس و اگر وقت شد کلیه و گوارش و گردش خون
فیزیولوژی جانوری برن و لوی از گایتون کامل تر گفته است ولی به علت سختی فهم و همچنین اعتبار گایتون، گایتون ارجحیت دارد
سنجش توانايي : استنتاج زيستي دانشآموزان است نه ميزان اطلاعات آنها.
لذا منطق طرح سوالات در اين المپياد به آن صورت ميباشد كه دانشآموز به جز اطلاعاتي كه در كتابهاي درسي به دست آورده و اطلاعاتي كه از طريق سوال به او داده ميشود به هيچگونه اطلاعات ديگري نياز ندارد و صرفاً ميبايستي توانايي استنتاج و تحليل آن ها را داشته باشد. بخشي از سولات المپياد زيست شناسي نياز دارند تا در ساير دروس مثل شيمي، فيزيك و رياضي اطلاعاتي داشته باشيد البته كتابهاي درسي دبيرستان در اين مورد كفايت ميكند. پس دروس ديگر را فراموش نكنيد.
براي قبولي در مراحل اول و دوم المپياد تسلط بر مباحث كتابهاي درسي و نيز آشنايي با منطق اين سوالات(بهترين منبع سوالات المپياد سالهاي گذشته است) كافي است. البته لازم است كه دانشآموز توانايي دركمطلب متون سادهي انگليسي زيستشناسي و آشنايي با كليد واژههاي علمي به زبان انگليسي را داشته باشد. البته براي افزايش سطح معلومات خود و بالا بردن قدرت تجزيه و تحليل مطالب بهتر است به مطالعه كتب كمك آموزشي كه موضوعات را بالاتر از سطح دبيرستان مطرح مي كنند و كتبي كه به صورت مفهومي مباحث كتب دبيرستاني را باز ميكنند بپردازيد.
در مرحلهي بعد كتب مرجع دانشگاهي (در سطح دانشجويان سال اول و دوم) را فراموش نكنيد. براي خواندن كتب و دورس دانشگاهي نياز به پيش نيازهايي داريد و نياز به گذراندن دروس مرتبط با آنهاست لذا بهترين شيوهي مطالعهي آنها براي يك دانشآموز دبيرستاني مفهومي خواندن آنها مي باشد.
برنامهي زير براي دانشآموزان دبيرستاني سالهاي مختلف احتمالا ميتواند قابل قبول باشد.
• دانشآموزان سال اول:
ابتدا مطالعهي كتب درسي دبيرستان و پيش دانشگاهي
حل سوالات المپيادهاي سال قبل
سپس مطالعهي كتبي كه به اين مباحث نگرش مفهومي(البته در سطح دبيرستان) دارند:
كتب انتشارات فاطمي
. مباني ژنتيك مولكولي از سيد علي آل احمد
اصول و مسائل ژنتيك از ويليام د-استانفيلد
مفاهيم و مسايل ژنتيك از ويليام رويانيتيبر ترجمهي حميده علمي غروي
ژنتيك از ديدگاه حل مساله تاليف ساسان اميني
. مباني زيست شناسي نوران آلدريج
مباني زيست شناسي دكتر آناباي
و كمي نيز مطالعه متون سادهي زيستشناسي به زبان انگليسي از هر منبع دلخواه ولي بهتر است از كتابهاي زير باشد: Campbell-biology .a Madders-biology.b انتشارات McGraw Biology of life.c و....
• دانشآموزان سال دوم:
همان مراحل دانشآموزان سال اول فقط چنانچه فرصت داشتند به صورت مقدماتي كتابهاي زير مطالعه كنيد:
مباني اكولوژي رفتار انتشارات جهاد دانشگاهي
اصول تجزيه و تحليل ژنتيك از گريفيت- انتشارات دانشگاه صنعتي اصفهان در 2 جلد،
اكولوژي انتشارات دانشگاه تهران
مباني آمار انتشارات فاطمي
ژنتيك مولكولي پروين پاسالار و عباس صمدي- جيمز واتسون و همكاران انتشارات دانشگاه تهران
ميكروبيولوژي عمومي تاليف دكتر ملكزاده انتشارات دانشگاه تهران
• دانشآموز سال سوم:
همان مراحل دو سال قبل و در صورت تمايل كتابهاي زير را مطالعه كنيد:
Principles of Biochemistry lehninger
An introduction to Genetic Analysis
Principles of Geneticso احتمال و استنباط آماري دكتر حميد پزشك انتشارات دانشگاه تهران(3 فصل اول)